Museumdeur op een kier, 12 mei: Henk Vonk

Museumdocent Henk Vonk neemt ons vanaf het museum mee op een wandeling door de Voorstraat

Hallo beste lezers,
vandaag wil ik jullie meenemen naar het buitengebied van ons museum; de stad Brielle. Hier is nog zeer veel te zien en te ontdekken. Het binnengebeuren is door vele van mijn collega’s besproken en op een goede manier duidelijk gemaakt.

Uit de ruime keus (meer dan 376 rijksmonumenten en 43 gemeentelijke monumenten) begin ik met de onderwijzer en stadsarchivaris Johan Been. Waarom juist Johan Been? Wel, omdat hij de aanzet heeft gegeven tot het stichten van een Stadsmuseum, ons latere Brielse Museum. Een foto gaat hierbij (Stedelijk Trompmuseum 1912).

Brielle is in mijn ogen eigenlijk één groot openluchtmuseum, als wij voor het museum naar links lopen, komen we direct het voormalige woonhuis van Johan Been tegen, Voorstraat nummer 5. Hier woonde en werkte hij.

Johan Been heeft zich verdienstelijk gemaakt als onderwijzer, kinderboekenschrijver en stadsarchivaris. Hij leefde van 1859-1920. Zijn grootste bekendheid kreeg hij door het schrijven van het kinderboek ‘Paddeltje, de scheepsjongen van Michiel de Ruyter’. Voor ons als museumvrijwilligers was hij het die in de voormalige gevangenis het museum is gestart; het Stedelijk Museum. Als archivaris had hij natuurlijk toegang tot het gemeentelijk archief, waar hij veel wetenswaardigheden uitputte. Omdat Johan Been een uitstekende verteller was, en mede zijn bijdrage aan literaire en vaktijdschrijften, wist hij velen te boeien. Zijn bron van inspiratie was het Brielse archief.

Als wij nu via de Voorstraat en Asylstraat naar het Asylplein lopen, zien wij gelijk op het plein links de Beenbank. Deze bank is na het overlijden van Johan Been ter nagedachtenis (in 1932) aan hem gebouwd. Het geheel is uit steen opgetrokken. De bank staat tegenover het huis waar hij als kind gewoond heeft.

Op het Asylplein zien wij gelijk een aantal prachtige woningen. Het coplex is gebouwd voor de Oude en gebrekkige zeelieden. Midden op het plein zien we het bronzen standbeeld De Zeenimf. Met als opschrift ‘1572 Libertas Primitiae 1892’. 300 Jaar na de bevrijding van Brielle door de Watergeuzen is dit beeld opgericht. De Zeenimf, oprijzend uit de zee, wijst naar de monding van de Maas. De Watergeuzen komen er aan, wil zij daarmee als het ware aangeven. In haar andere hand een vlag met het wapen van de Oranjes.

Vanaf de Beenbank heeft u een geweldig uitzicht over beeld en woningen.
Over de Beenbank valt nog te vertellen dat hij is ontworpen door Theo van Reyn (Amsterdamse School, Nederlands beeldhouwer) en M.L. Middelhoek (Briels kunstenaar).

Nog interessant om te vertellen dat vanuit het museum lopend naar het Asylplein door de Voorstraat, op nummer 80, de prachtige gevelsteen, Pro Patria, te bezichtigen is. Op dit nummer was het Geuzengesticht gevestigd, alleen gereformeerde wezen werden hier onder gebracht (als tegenhanger van de Zeenymf).

Over het ontstaan valt nog veel te vertellen. Tot een volgende keer.

Ga naar de inhoud