Johann Heinrich Keller, Inname van Brielle door de watergeuzen op 1 april 1572, 1759
Johann Heinrich Keller schilderde in 1759 een belangrijk moment uit de geschiedenis van Brielle en van ons land: de inname van Den Briel door de watergeuzen op 1 april 1572. De Tachtigjarige Oorlog opstand van de Nederlanden tegen de Spaanse koning Filips II, ook wel bekend als de Opstand, is op dat moment in volle gang. Willem van Oranje leidt de opstand vanuit Dillenburg (Duitsland) en krijgt daarbij veel hulp van de watergeuzen.
Watergeuzen zijn mensen die gevlucht zijn voor het bewind van de hertog van Alva. Zij zwerven rond op zee en vallen schepen aan. Zij krijgen in 1572 een verbod van de Engelse koningin Elisabeth I om nog langer in Engelse havens aan te leggen en wijken uit naar Noord-Duitsland. Onderweg worden zij door een felle storm verrast en worden gedwongen van koers te wisselen. Op 1 april 1572 leggen zij onder leiding van Willem Bloys van Treslong de vloot voor anker bij Den Briel.
Samen met aanvoerder Admiraal Lumey besluit Bloys van Treslong Brielle in te nemen. De stad wordt – in naam van Oranje- veroverd. Op 5 april voorkomt stadstimmerman Rochus Meeuwisz dat de stad weer in handen van de Spanjaarden valt: hij hakt die dag de Nieuwlandse sluis open, waardoor de landerijen rond de stad onder water komen te staan (inundatie) en de aanval van de vijand kan worden afgewend. Brielle is de eersteling der vrijheid (Libertatis Primitiae) en Alva verliest ‘zijn bril’.
Brielle is de eerste stad die op de Spanjaarden veroverd wordt. Daarna volgen ook steden als Vlissingen en Alkmaar. Een steeds groter gebied komt in handen van de geuzen en Willem van Oranje. De Spanjaarden verliezen terrein.
