Johannes van Westenhout (1754-1823), door Marijke Holtrop
Johannes werd in 1754 geboren in Brielle, in een huis aan de Kapoenstraat, tegenwoordig Voorstraat 66. Zijn vader was David van Westenhout, een gerespecteerd Briels timmerman die in 1774 tot “stadsfabriek” van Brielle werd benoemd. De stadsfabriek was de functionaris die namens de gemeente optrad wanneer bouwwerken aanbesteed moesten worden.
Johannes van Westenhout werd door zijn omgeving gezien als een van de belangrijkste architecten van zijn tijd. Hij werkte voor het grootste deel in de Lodewijk XVIe stijl, later ontwierp hij meer in de Neo-classicistische stijl.
Zijn carrière laat zich als volgt samenvatten:
1776 Aangesteld als bouwopzichter bij de verbouwingen aan het Binnenhof in Den Haag. Betrokken bij de bouw van een nieuwe stadhouderlijke vleugel. Deze vleugel heeft tot eind 20ste eeuw de Tweede Kamer gehuisvest.
1777 Begint militaire opleiding. 1786 Benoemd tot Extra Ordinaris Ingenieur bij het leger en geplaatst bij de Directeur van ’s Lands Fortificatiën, een bureau dat zich bezighield met de aanleg en het onderhoud van de vestingwerken in Nederland.
1793 Directeur-generaal van ’s Lands Fortificatiën. Verdedigingslinies werden onder zijn verantwoording aangelegd.
1795 Neemt ontslag na de Franse invasie.
1802 Aanvaarding van de functie van tweede commissaris bij het “Departement van Oorlog voor de Dienst van de Vestingwerken”.
1806 Door Lodewijk Napoleon aangesteld als Inspecteur-Generaal van ’s Rijksgebouwen (vergelijkbaar met de tegenwoordige Rijksbouwmeester).
1807 Zitting in de Commissie van Drie die ontwerpen moest beoordelen voor de nieuwbouw op het Rapenburg in Leiden na de ontploffing van een schip. De commissie komt zelf met een ontwerp voor een nieuw Academiegebouw en een gedenkteken. Beiden worden niet uitgevoerd.
1808 Toegelaten tot het Koninklijk Instituut van Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten.
1810 Trekt zich terug na de afzetting van koning Lodewijk Napoleon door keizer Napoleon. Werkte ook niet meer voor koning Willem I.
1824 Overlijdt in Amsterdam.
In zijn geboorteplaats Brielle vervaardigde Johannes de volgende ontwerpen: Via zijn vader kreeg hij in 1775 de opdracht om een plattegrond te maken van de Catharijnekerk en daarop alle graven in te tekenen ten behoeve van het grafregister. In 1777 kreeg hij van onder anderen kerkmeester Johan Melville (zijn portret is in de volgende zaal te zien) de opdracht voor een nieuwe preekstoel met hekwerk, bestemd voor de Catharijnekerk. In 1789 ontwierp Johannes zeer waarschijnlijk het militaire gebouw de Hoofdwacht aan De Markt in Brielle. In 1791 maakte hij zeker het ontwerp voor de gewenste nieuwe gevel van het Brielse stadhuis.
Een portret van Johannes van Westenhout is permanent te zien in de portrettengalerij van het Historisch Museum Den Briel.
