Koepel Zeeburg: tegen water en voor wijn
Onlangs, tijdens een van mijn covid-19-fietstochten over Voorne, zag ik voor de zoveelste keer een merkwaardig bouwwerk staan aan de kust bij Oostvoorne. Wat is dit en wat was het eigenlijk? Zou er informatie aanwezig zijn over dit bouwwerk in de database van ons museum?
En jawel, een ruim aanbod. De afbeeldingen van Koepel Zeeburg waren ondermeer weergegeven op schilderijen, eierdopjes en een wijnfles.
Zicht op de koepel Zeeburg te Oostvoorne, 1802
Creator S. Esq. Hutchinson (tekenaar), F. Jukes (graveur), F. Jukes (uitgever)
In 1732 werd buiten het dorp Oostvoorne op een hoog duin een stenen achtkantig gebouwtje met een koepel neergezet en kreeg de naam Zeeburg. Vanaf 1742 werd het gebouwtje de vergaderplaats van het Hoogheemraadschap¬ van Voorne, de verre voorloper van het huidige Waterschap Hollandse Delta. Bij een vergadering werd een maaltijd genuttigd, waarbij rijkelijk wijn werd geschonken. Naast de reguliere vergaderingen werd jaarlijks, na het schouwen van dijken en watergangen, een extra vergadering gehouden. Bij deze speciale bijeenkomst werd bij een goede maaltijd getoast op het welzijn van de aanwezigen waarbij een uitnemende wijn werd gedronken uit de ‘Hensbeker van Voorne’. De hensbeker is een fraaie zilveren beker die zich nu in het Rijksmuseum bevindt.
Als een nieuw lid van het Waterschap voor het eerst aan de vergadering deelnam, moest hij deze hensbeker, die met wijn werd volgeschonken, tot groot vermaak van de aanwezigen in één keer leeg drinken. En dat viel niet mee want de beker bevatte een volle fles wijn! Daarna moest hij een spreuk in het ‘Drinkboek’ schrijven. De spreuk had dan vaak een dubbele bodem en zei iets over hoe de bestuurder in het leven stond. Bij voorbeeld pende in 1860 Willem Cremer neer:
“Ik heb geen berouw van hier te zijn
Men heeft veel lol, drinkt van de wijn.”
Eeuwenlang stond de Koepel Zeeburg in de duinen van Oostvoorne. Helaas moest het gebouwtje op bevel van de Duitse Orts-kommandatur Oostvoorne in 1942 worden afgebroken. Een aantal inwoners van Oostvoorne was jaren later van mening dat het gebouwtje herbouwd moest worden. In 2014 werd de achtkantige Koepel Zeeburg heropend en kan nu gehuurd worden.
Fiets er eens langs en zie de replica van de Koepel Zeeburg daar staan aan het eind van de Zeeweg, uitziend over de voormalige zee.
